maandag 29 november 2010

Meister Eckhart (en zelfonderzoek)



Ik vraag even aandacht voor een prachtig artikel in Trouw van de schrijver Oek de Jong over één van de beroemdste Westerse mystici, Meister Eckhart, met daarin één van de beroemdste passages over de ontlediging van de mens (en zijn God). Dit als ook de voor mij onverwachte aanleiding voor heel iets anders. Voor dàt wat na het lezen van zo'n tekst ontstaat en wat wij daarmee doen kunnen.

Zie de nog steeds (8-6-2018) op Trouw staande: tekst Oek de Jong

De reacties staan er niet meer of zijn er voor abonnees.

Ik was vanochtend alleen van plan de aandacht voor de tekst van Oek de Jong te vragen. Maar de reacties onder het artikel ziende ontstond ineens wat anders.

De reacties onderaan in Trouw op dit artikel laten weer eens zien dat een zoekende maar het beste zijn eigen weg kan gaan. Of juist niet? Moet je je juist wèl bekend maken? En op welk moment? 

Maar je weet het; Steek je je hoofd boven het maaiveld uit, dan weet je dat je heel wat tegenreacties oproept, zoals je dat in die reacties op Oek de Jong (en op elkaar) kan zien. De kop moet er af. Men gaat elkaar graag - en liefst zo grof mogelijk- te lijf. Er is net een boek uit over de beroemdste polemieken in de Nederlandse literatuur. Men maakte elkaar met groot genoegen -en vaak zo 'dodelijk' mogelijk- af. En dat wordt dan 'mooi' gevonden. Terwijl er toch mensen willens en wetens kapot gemaakt zijn.

Dat kan je allemaal willen ontlopen, maar je kan het ook in vol bewustzijn tegemoet treden. Op het spirituele pad blijkt dat wat je liefst wil ontlopen, juist de belangrijkste leerschool te zijn.

Wordt je door anderen 'gekookt' (beledigd, tegengesproken, belachelijk gemaakt, gekleineerd), maak dan gebruik van die ervaring.

Keer naar binnen en kijk wat het met je doet, wie reageert van binnen?, wie is daar beledigd?, wie wil gelijk hebben of krijgen?, waar komen die emoties vandaan?, waar vecht je om? Wie vecht terug, wie is die 'ik'?

Introspectie betekent hier louter kijken. Niet je gelijk verwerven, niet direct reageren, geen tegenargumenten bedenken, maar zuiver zien wat er van 'binnen' gebeurt. Later kan je altijd nog kijken of je beredeneerd kan of moet of wilt reageren. Maar dan niet vanuit het ego. Dat is trouwens zinloos. Je krijgt dan reacties op het zelfde niveau.

Eckhart Tolle geeft een mooie van het 'Ego'. Hij zegt: "Ego is het het ongeobserveerde deel van het denken."

Briljant! Ego is alles wat nog niet gezien is in de immer voortgaande stroom van gedachten. Ego is dan dus de Schaduw van C.G. Jung. Want wat je nog niet gezien hebt (of wil zien) heeft wel zijn werking in jou. Je denkt dan niet, maar je wordt gedacht. Onbewust = onwetend. Je hebt n.l. geen idee waardoor jouw gedrag gestuurd wordt.  Je bènt dan het denken, en je hebt niet door dat je niet eens er van bewust bent. Je hebt alleen nog maar met de gevolgen te maken. Dat moet je je natuurlijk nooit laten gebeuren.

Niet alleen in de psychotherapie, maar ook soms in de Jnana Marga is het daarom juist de bedoeling de schier oneindig opgestapelde berg shit in jezelf aan het daglicht (zuiver onverdeeld bewustzijn!) te laten komen.

Zie alleen, kijk, neem waar. Dat is genoeg. Ga geen innerlijke strijd aan vanuit een kunstmatig denkdomein - wat zichzelf als spiritueel en onfeilbaar beschouwt - en alle kwaad in jou. Zie beiden. Blijf er buiten. Kijk. Verstop niets. Ontken niets. Wil niets. Zoek niet iets wat er niet is. Laat het van zelf komen. Het komt altijd! Registreer dan enkel en alleen zuiver wat zich aan dient.

Reserveer dit niet voor enkel de negatieve ervaringen. Ook - of liever wel zeker - wanneer je de hemel wordt ingeprezen, dan geldt dezelfde noodzaak tot introspectie. Dezelfde vragen gelden dan. Wie zegt dit, wat zegt men, tegen wie heeft men het, is het waar, wie laat zich het in jou aanleunen? Let alleen op jouw eigen innerlijk. Op de meeste 'hoven' vroeger was het gebruik dat er een Tijl Uilenspiegel rondliep, een spotgeest, een Joker. Die mocht zelfs de Koning(in) of de Keizer(in) bespotten om te voorkomen dat de gezagsdrager in zijn eigen onfeilbaarheid ging geloven en aan waanzin ten onder zou gaan.

Heb je zo'n Joker niet, keer je dan tot de belangrijkste Joker (niet voor niets de meest bevrijdende kaart in het kaartspel) in jouw leven. Zuiver, onpersoonlijk bewustzijn zelf. Ga niet bevooroordeeld in de weg staan en Zie! Zoek iemand die hier ervaring mee heeft en die je kan wijzen of je 'goed' zit.

Wat gezien wordt is gezien, en daarmee gezien. (ofwel van zijn onzichtbare macht ontdaan..).

Dat is eigenlijk de start van het hele proces van heelmaking of bevrijding. Meer valt er eigenlijk niet te doen, maar het houdt nooit op. Wanneer de externe en interne aanvallen ophouden, dan pas begint de echte Jnana Marga. Zien wie ziet. Wie ben ik? Waar is dat 'ik', wie neemt waar? Aan wie verschijnt alles? Hecht je aan geen enkel innerlijk antwoord, aan geen enkele ervaring, hoe groots of subtiel ook (zoals ik van de week had). Zie waarin die ervaring in op treedt. Wie ziet dat? Na vele ervaringen ben je nog steeds dezelfde. Die 'dezelfde' moet je hebben. Ga door met zien, zelfs wanneer er Niets te zien is. Wie heeft weet van het zien, waar je mee bezig bent? Waar is die? Wie is het subject? Zoek dat op, kijk er naar. Aan het eind zie je Leegte, Niets. Ga ook dan door. Want wie heeft hier weet van? Zelfs het subject wordt gezien (vermoed). Ga door. Er zijn er nog steeds twee. En helemaal aan het eind is er niemand meer.

Een hartelijke groet!

Rob